Expertpanel: hoe om te gaan met risico van overbelasting en uitval

In totaal worden in Nederland jaarlijks 460.000 mensen ziek als gevolg van overbelasting. De agro-groene sector steekt hier met kop en schouders bovenuit; 63% komt voor rekening van de sector (zie Hortipoint).

Deze cijfers hebben we voorgelegd aan het Expertpanel met de vraag: hoe gaan jullie om met het risico van overbelasting en uitval van medewerkers?

Raymond van Velthoven, Ter Laak Orchids

Bij Ter Laak nemen we de volgende “maatregelen” om overbelasting tegen te gaan. Ten eerste doen we aan job roulatie. Medewerkers wisselen van werkplek, zodat eenzijdige belasting van één arm wordt tegen gegaan. Dus van 7:00 – 9:30 werk je linkshandig en van 9:45 – 12:30 rechtshandig waarna nog twee keer wordt gewisseld. De ene dag ben je aan het stokken, de andere ben je aan het inpakken. Verder investeren we in een ergonomische werkhouding door middel van ergonomische stoelen en sta-matten. Werkzaamheden vinden plaats op de juiste werkhoogte en voor kantoorpersoneel zijn de bureaus in hoogte verstelbaar.
Bij Ter Laak streven we naar een betere werk/privébalans (minder werkuren). Dat zorgt ook voor minder verzuim.
Met alle medewerkers, dus ook de uitzendkrachten, worden functioneringsgesprekken gehouden waar veiligheid, job roulatie enz. wordt besproken. Deze zaken komen ook tijdens het werkoverleg aan bod.
En ten slotte hebben we de Ter Laak Ideeënbus! Als er zaken zijn die beter, veiliger, sneller, eenvoudiger kunnen of moeten, dan kun je dit in de ideeënbus doen en wordt daar adequaat op gereageerd.

Jelle Strijbis, SV.CO

Bij SV.CO laten we repeterend en zwaar werk zoveel mogelijk door machines doen. Afwisseling in het werk wat niet te automatiseren is, is daarbij ook nodig: voor de koffie dit en na de koffie wat anders.
Verder stimuleren wij fitheid en gezondheid onder medewerkers, onder andere door middel van een kantinepraatje en jaarlijkse ontwikkelgesprekken waarin de thema`s naar voren komen, goed informeren en in discussie gaan hierover. Ook aan ergonomie wordt gedacht en werken we zo veel mogelijk op ideale werkhoogte. Met kleine investeringen, zoals sta-matten, krukjes en opstapjes etc. kom je al ver. Op kantoor zijn de bureaus in hoogte verstelbaar, en er wordt gekeken met een specialist naar de werkhouding. In de schuren, laten we de planten zoveel als mogelijk naar ons toe komen!
Met medewerkers die “ouder worden” gaan we het gesprek aan en zorgen we er tijdig voor dat er een plan is om deze medewerkers fysiek te ontlasten indien zij dit nodig vinden.
Wij hadden 2019 2,1% ziekteverzuim. In 2020 is dit iets opgelopen mede door corona, oftewel dit is gewoon heel laag en dit willen we uiteraard ook zo houden dit blijft een continu aandachtspunt binnen ons bedrijf.

Lambert Zwinkels, kwekerij Barreveld

“Ik sta er sowieso van te kijken dat de overbelasting in de tuinbouw zo hoog is. Want er is volgens mij al best wel wat geautomatiseerd en gemechaniseerd. En voor zover ik weet, is het ziekteverzuim in de tuinbouw een van de laagste. Als ik naar onszelf kijk: er is niks monotoon. Als iets niet monotoon is, krijg je minder snel overbelasting. Wij proberen hier de activiteiten zo te organiseren dat iedereen ze kan uitvoeren. En het zware werk lichter maken. Wij hebben best veel afwisseling. Ze staan niet de hele dag op dezelfde plek. Ze kunnen veranderen van houding. Dus er wordt wel naar gekeken om het werk gemakkelijker te maken voor iedereen. Zorg voor inwisselbare functies! Zo wordt je afhankelijkheid van je productiemensen minder groot.

Robin van Dijk, The Mastergrowers

Ik geloof wel dat het in de tuinbouw hoger is dan gemiddeld, maar ik zie die percentages hier in ieder geval niet. Hier hebben we niet veel uitval door overbelasting. Mensen vallen eerder uit door werkdruk. We zijn nu bezig met het werven van een nieuwe operationeel directeur en het opzetten van een HRM-afdeling met iemand die de strategie bepaalt, ondersteund door een HRM-medewerker. Dat dat goed ingevuld wordt, dus áls er dan iemand uitvalt, dat de juiste procedures gevolgd worden en dat de mensen ergens terecht kunnen. En daarmee kweek je bij de mensen ook wat meer tevredenheid en vertrouwen. En hopelijk dus ook minder uitval en verloop. We wisselen ook de werkzaamheden af en het zware werk wordt vaak door uitzendkrachten gedaan die hier een paar maanden zijn. Dus dat is ook geen langdurige eenzijdige belasting.
Verder probeer je alles wat belastend is zo veel mogelijk te verlichten, voor zover dat kan. Het werkt in de tuinbouw blijft fysiek zwaarder dan op kantoor.

Jeffrey Ammerlaan, Ammerlaan-Sosef

Bij ons is het percentage uitval door overbelasting zeer gering, en dit moet nog lager worden door meerdere investeringen die we onlangs nog gedaan hebben. Zo hebben we een ISO-pootrobot die een heel groot deel van onze jaarproductie voor zijn rekening gaat nemen. Daarnaast hebben we ook nog 2 Degramec neer-/opzetrobots die de planten op de vloer zetten, een Createch inhoesrobot en een WPS trayvuller. Hiermee hebben we heel veel monotoon werk vervangen door robotisering. We blijven, net als voorheen, van werk afwisselen voor en na de pauze en alle werkplekken/werkstations zijn op de ideale werkhoogte.
Tevens kijken we zorgvuldig dat er niet teveel uren gemaakt worden per dag en per week en staan we altijd open voor verbeterpunten. Tijdens de functioneringsgesprekken wordt dit altijd nog extra benadrukt.

Bart van Meurs, Bart van Meurs productontwikkeling

Hoe kunnen we in de toekomst omgaan met het zware, repetitieve werk in de tuinbouw?

Over het Expertpanel sierteelt

Het Expertpanel bestaat uit zeven professionals uit de Nederlandse sierteelt. Zij reageren vanuit hun expertise op verschillende vragen en stellingen over de tuinbouwsector.
Meer informatie